مخاطب شناسی سنایی در آثار منثور قرن ششم تا دهم هجری

Authors

محبوبه علی حوری فیض ابادی

دانشگاه فردوسی مشهد محمدجعفر یاحقی

دانشگاه فردوسی مشهد مهدی زرقانی

دانشگاه فردوسی مشهد

abstract

پرسش اصلی مقاله، چنان که از عنوان آن هم بر می آید، مخاطب شناسی سنایی در آثار منثور قرن ششم تا دهم هجری است. برای یافتن پاسخ، ابتدا آثار منثوری را که از اشعار سنایی استفاده کرده بودند، شناسایی کردیم. پس از استخراج ابیات و مطابقت آن ها با آثار سنایی، منابع مذکور بر اساس موضوع در هشت گروه طبقه بندی شدند: آثار تاریخی، عرفانی، تفسیری، زندگی نامه ای، اخلاقی، فنی ـ ادبی، روایی ـ داستانی و ترسّلی. سپس با چهار رویکرد متفاوت داده ها را بررسی کردیم. نخست، رویکرد تاریخی که نشان می داد، هر کدام از آثار سنایی در کدام دوره تاریخی و تا چه حد مورد توجه نویسندگان بوده است؛ دوم، رویکرد جغرافیایی که می خواهد به این پرسش پاسخ دهد که در قرن ششم تا دهم، شعر سنایی در کدام مناطق خواننده داشته است؛ سوم، رویکرد تحلیلی ـ موضوعی که در صدد است تا اولاً طیف مخاطبان سنایی را در طول تاریخ نشان دهد، ثانیاً معلوم کند هر گروه بیشتر به کدام بخش آثار او توجه داشته اند و سوم این که مشخص کند نویسندگان از اشعار سنایی در چه زمینه های معنایی ـ عاطفی بهره برده اند و نهایتاً این که دریافت خوانندگان شعر سنایی در طول تاریخ، چه تفاوتها و چه وجوه مشترکی دارد. آخرین رویکرد ما، آماری است که بر اساس آن به طور مشخص می خواهیم به سه پرسش پاسخ دهیم: شعر سنایی در قرن ششم تا دهم در میان کدام گروه از نویسندگان خوانندگان بیشتری داشته است؟ سیر اقبال به شعر او در بازه زمانی مذکور چگونه بوده است و سرانجام این که، کدام اثر سنایی بیشتر مورد توجه خوانندگان بوده است؟

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مخاطب‌شناسی سنایی در آثار منثور قرن ششم تا دهم هجری

پرسش اصلی مقاله، چنان که از عنوان آن هم بر می‌آید، مخاطب شناسی سنایی در آثار منثور قرن ششم تا دهم هجری است. برای یافتن پاسخ، ابتدا آثار منثوری را که از اشعار سنایی استفاده کرده بودند، شناسایی کردیم. پس از استخراج ابیات و مطابقت آن‌ها با آثار سنایی، منابع مذکور بر اساس موضوع در هشت گروه طبقه‌بندی شدند: آثار تاریخی، عرفانی، تفسیری، زندگی‌نامه‌ای، اخلاقی، فنی ـ ادبی، روایی ـ داستانی و ترسّلی. سپس ب...

full text

بررسی ابعاد اجتماعی آئین فتوت در خراسان از قرن سوم هجری تا قرن ششم هجری

آئین فتوت و جوان‌مردی یکی از پدیده‌های دیرپای تاریخ ایران، از دوران باستان تا روزگار معاصر، به‌حساب می‌آید. به رغم نفوذ و گسترش این مسلک در میان بسیاری از گروه‌های اجتماعی، بیش‌تر تحقیقات و پژوهش‌هایی که در این زمینه به خامه آمده است به طور عمده جنبه‌های عیاری و جنگاوری این سنت اجتماعی را به بحث گذاشته و زوایای اجتماعی و اقتصادی آن را فرو گذاشته‌ است. این مقاله، با بررسی ابعاد مختلف آئین فتوت د...

full text

طرحی برای طبقه‌بندی قصه‌های مربوط به «مرگ خارق‌العاده» (در متون عرفانی منثور تا پایان قرن ششم هجری)

یکی از انواع قصه­های کرامت، قصه­های مربوط به مرگ است. مرگ اولیا نیز مانند سایر بخش­های زندگی آن­ها، در هاله­ای از امور خارق­العاده قرار دارد. از آن­جا که تاکنون کوشش جدّی در زمینة طبقه­بندی این قصّه­ها انجام نشده است، در این تحقیق طرحی نسبتاً جامع و دقیق برای این منظور ارائه می­شود. در تحقیق حاضر بیش از بیست و هشت گونه از مرگ­های خارق­العاده طبقه­بندی شده است. برای هرگونه از قصه­ها اطلاعاتی جامع د...

full text

بررسی عنصر موسیقی در آثار منثور قرن پنجم و ششم

زبان شاهنامه، زبانی شگفت انگیز، خاص و در عین حال ساده و نزدیک و هم جوش با ذهن مخاطب توصیف شده است. راز و رمز این تقرّب، البته پیچیده است و بسادگی نمی توان از همه جوانب آن پرده برداشت. کار درست و شایسته ، در حوزه زبان شاهنامه، بررسی همه ابعاد و زیر و بم آن از جهات گوناگون است، کاری که شگرف است و تنها در سایه تحقیق دقیق و همراه با تجربه ها و دانش های گوناگون، ممکن و میسّر است. هدف نگارنده از ارائه ...

full text

سطربندی و صفحه‌آرایی قرآن‌های خطی (با تأکید بر آثار قرن هشتم تا دهم هجری شیراز)

هدف: علاقه به کتابت متن قرآن به شکل زیبا، به پیرایش، وضع قواعد و گسترش قلم‌های مختلف خوشنویسی منجر شد. اقدام دیگر کاتبان در کتابت قرآن کریم سروسامان دادن به چگونگی قرارگیری سطور در صفحه است. شیوه آرایش صفحه در نسخه‌های خطی قرآن‌‌های کریم در قرون هشتم تا دهم هجری در شیراز به‌دست کاتبان برای بهبود صفحه‌آرایی با ابداعاتی همراه بود که معرفی این ابداعات و تحلیل آنها از مشکل‌ترین بخش در قرآن‌های مذکو...

full text

سیر تطور احوال و مقامات عرفانی تا قرن ششم هجری

نام "مقامات" در متون عرفانی معمولا با "احوال" همراه شده است و تفکیک این دو مقوله از یکدیگر، با توجه به نظرات متفاوت عرفا، دشوار است. در فرهنگ اسلامی آنچه احوال و مقامات عرفانی نامیده ­شد ابتدا به صورت مفاهیم ایمانی، اخلاقی و معنوی در قرآن کریم و سنت رسول خدا (ص) مطرح شده بود و به تدریج در عمل اصحاب و تابعین و دیگر مسلمانان راه یافت و به عوامل سیر و سلوک باطنی تبدیل شد و خلعت اصطلاحات عرفانی یاف...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا)

جلد ۶، شماره ۳، صفحات ۱-۳۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023